Tečaj mjerenja svemirskih udaljenosti

"Mislim, da nema u astronomiji stvari, kojoj bi se nestručnjak više čudio, nego onomu sigurnom razbacivanju astronoma sa užasno velikim brojevima, koji označuju daljinu nebeskih tjelesa od Zemlje i njihovu veličinu." (Oton Kučera, Naše nebo, Matica hrvatska, 1895.)

U istraživanjima svemira jedan od najvažnijih i najtežih zadataka je određivanje udaljenosti do nekog svemirskog objekta (zvijezde, nakupine zvijezda, galaktike, nakupine galaktika, itd.) To mjerenje udaljenosti je obično proces u kojem najprije mjerimo udaljenost do nekog bliskog objekta, onda poznavanje te udaljenosti koristimo pri određivanju udaljenosti nekog daljeg objekta, a zatim tu udaljenost rabimo za mjerenje udaljenosti još daljih objekata i tako postepeno sve do kraja svemira.

Na ovim ćemo stranicama, korak po korak, naučiti kako se izrađuje taj "svemirski metar". Krenut ćemo od određivanja veličine zemaljske kugle, a završiti s određivanjem veličine vidljivog svemira.

1. Polumjer Zemlje (6378 km)
2. Udaljenost do Mjeseca (384 000 km)
3. Udaljenost do Sunca (150 milijuna km)
4. Udaljenosti najbližih zvijezda (1 - 50 pc) (metoda paralakse)
5. Udaljenosti 50 pc - 10 kpc (Hertzsprung-Russellov dijagram)
6. Udaljenosti 500 pc - 20 Mpc (cefeide kao standardne svijeće)
7.Finale: Hubbleova konstanta

Pogledajte i grafički prikaz tipičnih svemirskih udaljenosti i metoda kojima ih mjerimo.

Želite li znati više?

Na slijedećim stranicama su opisane samo neke od najtipičnijih metoda koje se koriste za mjerenja svemirskih udaljenosti. U stvarnosti se pored navedenih koristi i mnoštvo drugih, često vrlo složenih, metoda za mjerenje svemirskih udaljenosti. To onda omogućuje međusobno provjeravanje i baždarenje raznih metoda i smanuje mogućnosti greške. Opise dosta takvih metoda može se naći na stranicama Neda Wrighta. (Engl.)

Polumjer Zemlje

Home || Svemirski orijentiri | Povijest svemira | Tamna tvar | Crne rupe | Pitanja | Sitemap

Send feedback to this page to: kkumer@phy.hr Last update: 2000-08-09